studeerde Vertaalwetenschap Duits en Frans en werkte als redacteur vertaalde literatuur. Sinds 1996 is ze bureau- en fondsredacteur ad interim en intensief meedenkende persklaarmaker met een voorliefde voor (vertaalde) literatuur. Ze herzag vertalingen van Hans Fallada en vertaalde van hem onder andere In mijn vreemde land, met een mentoraat van Gerrit Bussink. Sinds 2015 houdt ze op basis van haar biografie Hans Fallada, Alles in mijn leven komt terecht in een boek lezingen als zijn ambassadeur. Voor Bloedbroeders van Ernst Haffner ontving ze in 2015 de Straelener aanmoedigingsprijs. Tegenwoordig vertaalt Anne Folkertsma ook moderne auteurs. Ze is een ervaren en enthousiaste workshopleider.
lees meer->
In 2010 heb ik me daarom op aanraden van Molly en Karina van Santen ingeschreven bij de VertalersVakschool. Ik heb intens plezier beleefd aan de workshops, de levendige discussies met de betrokken docenten en aardige, ijverige medestudenten en het vertaalwerk. Maar het was wel even slikken om, na meer dan twintig jaar kanttekeningen plaatsen bij andermans werk, opeens eigen vertalingen vol correcties en suggesties terug te krijgen. Een oefening in nederigheid. Ik heb geploeterd en ook vaak gewanhoopt. Gelukkig kon ik door schuiven met mijn freelancewerk genoeg tijd vrijmaken voor het wikken en wegen op zoek naar een eigen vertaalstijl. De vingeroefeningen bij Liesbeth van Nes waren daarbij heel waardevol.
Tijdens mijn opleiding verzocht Uitgeverij Cossee me in 2011 een oude vertaling van Kleiner Mann – was nun? van Fallada te herzien. Dat jaar besloot zijn Duitse uitgever Aufbau ook een ‘oorspronkelijke editie’ van Jeder stirbt für sich allein uit te geven. Daarvan was in 2010 al een herziene vertaling bij Cossee verschenen onder de titel Alleen in Berlijn, en die mocht ik nu aanvullen met alle in 1947 uit strategische motieven geschrapte woorden, zinnen en passages: politiek, maar ook erotiek en schuttingtaal. Inclusief het nawerk ging het om 10.000 woorden, die ingepast moesten worden in de bestaande 170.000. Razend interessant monnikenwerk. Ik kwam steeds meer ‘in Fallada’. In 2012 herzag ik De drinker.
Vervolgens gaf Cossee me de fantastische kans een ‘eigen’ Fallada te vertalen, waaruit ik ook mijn eindvertaling maakte: het autobiografische In meinem fremden Land. Gefängnistagebuch 1944, dat de auteur onder levensgevaarlijke omstandigheden in een vrijwel onleesbaar schrift heeft opgetekend. In dit persoonlijke getuigenis over de periode 1933-1944, waarin de nazi’s niet worden gespaard, legt hij uit waarom hij als schrijver in Duitsland is gebleven en welke prijs hij daarvoor heeft betaald. Talrijke kopstukken uit het politieke en culturele leven van die tijd trekken voorbij in een wervelend panorama vol aangrijpende levensverhalen, grappige anekdotes en ook pijnlijke passages die tonen hoezeer Fallada met zichzelf en het regime worstelde. Het boek is een lappendeken van stijlen, vol geschiedkundige, Bijbelse en literaire referenties.
Het vertalen van de snijdende ironie, het ritme en het beeldende parlando vereisten veel zorg. Gelukkig stond Gerrit Bussink me via een mentoraat van het ELV/Letterenfonds met engelengeduld terzijde. Hij leverde streng commentaar op papier, waarna we in lange mondelinge sessies vertaalproblemen bespraken. Heel confronterend, inspirerend en vruchtbaar. Ik heb ook een studiereis gemaakt naar het Fallada-archief om verschillende tekstversies met elkaar te vergelijken.
Maarten Asscher gaf op een VVS-avond het advies dat je je als vertaler zo mogelijk ook tot de ambassadeur van je auteur moet ontwikkelen. Ik wil Fallada door en door leren kennen om hem recht te kunnen doen, lees alles van en over hem wat ik te pakken kan krijgen. In mijn vreemde land is in DWDD tot boek van de maand oktober 2013 gekozen, waardoor het een onverwacht breed publiek heeft bereikt. Daarna vertaalde ik Der Alpdruck van Fallada, waarbij ik een nawoord mocht schrijven, vervolgens een verwante roman, Blutsbrüder. Ein Berliner Cliquenroman van Ernst Haffner, Neue Sachlichkeit over randgroepjongeren in het interbellum. Over Fallada’s schrijverschap mag ik inmiddels, wegens de aanhoudende belangstelling voor de auteur, eenLesebuch samenstellen: een combinatie van essays, brieven en recensies met een toelichting van mijn hand.
De Vertalersvakschool heeft me bijzonder veel opgeleverd, ik heb er geen moment spijt van gehad. Redactiewerk vind ik nog steeds leuk en leerzaam. Ik zou het echt nooit willen missen. Maar daarnaast heb ik nu mijn eigen vertaalwerk dat me de mogelijkheid geeft dieper in het oeuvre van een auteur te duiken dan ooit tevoren. Mijn werken met taal en literatuur heeft daardoor een nieuwe dimensie gekregen.
Voor meer informatie, klik hier voor het overzicht op literatuurplein.nl.
